(Α)δύνατη Συνθήκη ...

... στην TinT Gallery, στη Θεσσαλονίκη

Ο Βασίλης Βασιλακάκης και ο Βαγγέλης Γκόκας βρίσκονται και πάλι μαζί, μετά από έξι χρόνια, στην TinT Gallery, στη Θεσσαλονίκη, σε μια κοινή έκθεση με τίτλο «(Α)δύνατη Συνθήκη» (δοσμένος από τον κ. Γκόκα). Οι δικές τους σκέψεις συνέπεσαν χρονικά με αυτές της γκαλερί και έτσι αποφάσισαν να ανοίξουν έναν καλλιτεχνικό «διάλογο», γιατί «έτσι επικυρώνουμε και τη φιλία μας, άλλωστε».


Σύνταξη: Δήμητρα Φουρκαλίδου
 Πώς ήρθατε σε επαφή με τις εικαστικές τέχνες και πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε επαγγελματικά με αυτές;
Βασίλης Βασιλακάκης: Η υπόθεση ξεκινάει με την εισαγωγή μας στη σχολή καλών τεχνών το ’88. Η προπαιδεία μας πιο πριν ήταν ελάχιστη. Υπήρχε μια αδιόρατη σκέψη ότι αυτό μας ταιριάζει περισσότερο από κάτι άλλο στη ζωή μας, χωρίς να είναι προσδιορισμένο όπως σε όλα τα παιδιά της ηλικίας των 17-18 χρόνων. Εκεί γνωριστήκαμε με τον κ. Γκόκα. Από τότε παραμένουμε φίλοι και συνεργάτες για όλα αυτά τα χρόνια. Στη συνέχεια, μόλις πήραμε το πτυχίο μας το ’93, συνεχίσαμε τις σπουδές μας στη Βαρκελώνη, σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα, και επιστρέψαμε μετά από ένα χρόνο.
Συνεργάζεστε, λοιπόν, από τα φοιτητικά σας χρόνια και κάνατε και στο παρελθόν κοινές εκθέσεις. Υπάρχουν κοινά σημεία στην τεχνική σας, στον τρόπο που ζωγραφίζετε;
Βαγγέλης Γκόκας: Η συνεργασία μας είναι ένας «διάλογος», ο οποίος προσδιορίζεται χρονικά στα 23-24 χρόνια και είναι πολύ φυσικό να έχει κάποια κοινά. Σίγουρα έχουμε κοινές αφετηρίες και κάποιους κοινούς προβληματισμούς, σπουδάζοντας στην ίδια σχολή. Υπάρχει, φυσικά, διαφορά όσον αφορά το πώς ακουμπά και πώς προσεγγίζει ο καθένας μας την εικόνα, το θέμα. Μπορεί, λοιπόν, να παρατηρήσει κανείς συγγένειες, αλλά και διαφορές κοιτώντας τα έργα της έκθεσης.

Β.Βασιλακάκης_Ανθρώπινο. Πολύ ανθρώπινο_2012_190x180 εκ. (Πηγή: TinT gallery)

Στην περιγραφή των προφίλ σας στο διαδίκτυο αναφέρεται ότι, συχνά, η έμπνευσή σας προέρχεται από τη φωτογραφία. Πόσο συχνά συμβαίνει αυτό;
Βασίλης Βασιλακάκης: Όχι απαραίτητα από τη φωτογραφία. Το ερέθισμα είναι πολύ βαθύτερο, απλά υποβοηθιέται από ένα οπτικό μπούσουλα που έχεις μπροστά σου. Ένα δυνατό παράδειγμα είναι η ιστορία. Οι αναφορές στην ιστορική ζωγραφική είναι πολλές. Εξάλλου, το πλαίσιο που κινείται κάποιος δεν είναι εκτός της ιστορίας. Αυτό δεν είναι απλώς μια πηγή έμπνευσης, όμως. Είναι μια παραδοχή της κατάστασης. Η φωτογραφία, που ανέφερες, είναι μια στιγμή ενός ανθρώπου, ένα στιγμιότυπο μιας αντίληψης αυτού που ονομάζουμε πραγματικότητα. Ο χρόνος κατασκευής ενός έργου ζωγραφικής είναι πολύ μεγαλύτερος. Μέσα σε αυτό το χρόνο πυκνώνει η εικόνα και με άλλες σκέψεις πέραν του στιγμιότυπου που ερέθισε αρχικά. Το καλό της υπόθεσης είναι ότι ξεκινώντας με αφορμή μια εικόνα, στο τέλος παραμένει ελάχιστη από αυτήν μετακινώντας την σε ένα άλλο πλαίσιο. Δηλαδή η φωτογραφία είναι σαν να μια απλή σημείωση.
Βαγγέλης Γκόκας: Ακριβώς. Και μετά δουλεύεις πάνω σε αυτήν με τα δικά σου χρώματα και έτσι η εικόνα εμπλουτίζεται πιο προσωπικά. Ακόμη και ο τρόπος που θα πειράξεις τα χρώματα και θα τα τοποθετήσεις την κάνει δική σου. Η φωτογραφία είναι μια διαφορετική μορφή τέχνης. Έχει τις δικές της τεχνικές σύλληψης, σύνθεσης και απόδοσης πραγματικότητας. Απλώς στη ζωγραφική μεσολαβούν και άλλες διεργασίες στο ενδιάμεσο από την αρχική φωτογραφία που έχεις στο μυαλό σου, μέχρι το τελικό αποτέλεσμα. Είναι η σχέση που έχεις με την ιστορία. Κολυμπάς σε μια γλώσσα και αυτή έχει πυκνώσεις και αραιώσεις ανά διαστήματα. Από εκεί, με τις δικές σου ιδιαιτερότητες και προτιμήσεις, εσύ καλείσαι να απαντήσεις στην εκάστοτε συνθήκη του σήμερα. Άλλος πολύ κι άλλος λιγότερο, όλοι κουβαλάμε κάποια στοιχεία της εποχής μας.

Β.Γκόκας_In search of the miraculous IIΙ_2012_Λάδι σε καμβά_68x95 εκ. (Πηγή: TinT gallery)

Κάποιος που παρατηρεί τις δημιουργίες σας, βρίσκει αναφορές στη ζωγραφική άλλων εποχών; Υπάρχει φανερή διακειμενικότητα και επιρροές;
Βαγγέλης Γκόκας: Στο Βασίλη διακρίνει κανείς έντονα το σκούρο χρώμα…
Βασίλης Βασιλακάκης: Ναι. Από τη βυζαντινή ζωγραφική, από το κιαροσκούρο, από την αφηγηματικότητα της Σχολής του Μονάχου, από την σκληρότητα και την ζεστασιά του Βελάσκεθ, από την οξύτητα του Γκόγια, από την τρυφερότητα, και πάλι, του Παρθένη, έως τη σχέση που είχε ο δάσκαλός μας ο Μάκης Θεοφυλακτόπουλος με την υλικότητα… όλα αυτά είναι μέσα στο πεδίο μας. Δεν υπάρχει ταύτιση με κάποιο από αυτά που ανέφερα. Υπάρχει απλά σαν βάρος στην πλάτη μας, σαν ιστορία μέσα μας. Βιωματικά γίνεται αυτό, δεν είναι ότι διαβάζουμε την ιστορία όπως τη διαβάζουν τα παιδιά στο σχολείο. Αυτό μπορεί να ακουστεί λίγο ετεροχρονισμένο, δηλαδή μη σύγχρονο, αλλά θεωρώ ότι μπορεί να προκύψει μια γλώσσα πολύ πιο νέα και ενδιαφέρουσα έτσι, παρά μόνο μέσα από τις ανατροπές του μοντέρνου.

Β.Βασιλακάκης_Εγκώμιο στο ταξίδι_2012_180x230 εκ. (Πηγή: TinT gallery)

Η κατάσταση της χώρας αποτελεί έμπνευση ή λειτουργεί κατασταλτικά στις μέρες μας;
Βασίλης Βασιλακάκης: Αυτό είναι και το ζητούμενο. Άλλες φορές σε καταρρεύσεις ανθούνε πράγματα και άλλες φορές δεν είναι δυνατόν να ανθίσει τίποτα. Όλο αυτό είναι ακόμη υπό έρευνα. Ξαναδοκιμάζεται η ατομικότητα. Και γίνεται ένας διάλογος του εγωισμού ενός καλλιτέχνη, που υπήρχε ανέκαθεν αν το πάρουμε χρονικά, με τη συλλογικότητα.
Βαγγέλης Γκόκας: Πιστεύω ότι το κομμάτι των καλλιτεχνών στους οποίους αναφερόμαστε δεν είναι και κανένα προνομιακό. Πάντοτε ζούσανε σε δύσκολες συνθήκες οι ζωγράφοι, οπότε αυτές οι  συνθήκες κρίσεις μάλλον απελευθερώνουν ένα δυναμικό, καθώς απελευθερώνουν και δράσεις άλλου τύπου, λιγότερο θεσμικές όπως οι εκδηλώσεις τέχνης. Ίσα-ίσα  με την κρίση περισσότερες εκθέσεις γίνονται, γιατί εδώ δεν χρειάζονται πολλά χρήματα για να στηθεί κάτι.

Β.Γκόκας_Χωρίς τίτλο_2011_Λάδι σε καμβά_50x70 εκ. (Πηγή: TinT gallery)

Κάνουμε ανοίγματα στο εξωτερικό όσον αφορά στην προβολή καλλιτεχνών; Μήπως είμαστε μια χώρα εσωστρεφής;
Βασίλης Βασιλακάκης: Αυτό είναι ένα καθαρά πολιτικό θέμα, κατ’ αρχήν. Στην δεκαετία του 2000 έγινε πολύ μεγάλη κουβέντα από κάποιους ανθρώπους στην Αθήνα για να πάρει η ελληνική τέχνη το διεθνή χαρακτήρα και ρόλο που της αναλογούσε. Αυτή ήταν μια προσπάθεια στα πλαίσια της πλήρης ένταξης στην Ευρώπη. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το ζήτημα που αναφέρεις, αλλά παρ’ όλα αυτά, δεν ξέρω αν συμβαίνει.
Βαγγέλης Γκόκας: Είναι πάρα πολύ δύσκολο να συμβεί. Υπάρχουν σίγουρα πολύ καλοί Έλληνες καλλιτέχνες που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα. Απλά είναι τελείως διαφορετική και η δομή και το στήσιμο της όλης ιστορίας στη χώρα μας. Έπειτα, είναι και το άλλο. Εάν τα χαρακτηριστικά και το ύφος του κάθε δημιουργού γίνονται αναγνώσιμα και αναγνωρίσιμα από τους «έξω». Μπορεί να βρεθείς σε μια έκπληξη με το να αναγνωρίζουν σε σένα ποιότητες, που ενδεχομένως τοπικά να μην αναγνωρίστηκαν εδώ, άνθρωποι στην άλλη άκρη του κόσμου. Δεν υπάρχουν κάποια κριτήρια άλλωστε ότι ένα έργο είναι «έτσι» και θα είναι «έτσι» παντού και για πάντα. Οι αναγνώσεις είναι συνεχόμενες. Δεν είναι στατικές και σταθερές.

Τα έργα του Βασίλη Βασιλακάκη και του Βαγγέλη Γκόκα είναι προς πώληση και θα βρίσκονται TinT gallery από τις 12/1 έως τις 16/2. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με την γκαλερί, που βρίσκεται στη Χρυσοστόμου Σμύρνης 13, στα τηλέφωνα 2310 235689 και 2310 220191 ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στα  info@tintgallery.gr και tint@otenet.gr.
Οι μέρες και ώρες λειτουργίας της γκαλερί είναι Τρίτη: 12:00 με 15:00 και 18:00 με 21:00, Τετάρτη: 12:00 με 15:00, Πέμπτη: 12:00 με 15:00 και 18:00 με 21:00, Παρασκευή: 12:00 με 15:00 και 18:00 με 21:00, Σάββατο: 12:00 με 15:00.

Δημοσίευση της Δήμητρα Φουρκαλίδου

στο εΜΜΕίς